Student w świecie pracy. Na co zwrócić uwagę przed podpisaniem umowy?
Wielu studentów, kierując się pragnieniem zdobycia cennego doświadczenia zawodowego, zbudowania sieci kontaktów w branży oraz poprawy swojej sytuacji finansowej, podejmuje decyzję o rozpoczęciu pracy jeszcze w trakcie studiów. Jednak wejście na rynek pracy często wiąże się z poczuciem niepewności i stresem. Rozpoczynając swoją ścieżkę zawodową, konieczne jest zmierzenie się z wieloma skomplikowanymi aspektami umów o pracę, a nieprecyzyjne zapisy czy odmienne metody rozliczania czasu pracy mogą dezorientować młodych pracowników. Zanim więc student rozpocznie zatrudnienie, powinien szczegółowo przeanalizować warunki kontraktu i upewnić się, że w pełni rozumie przysługujące mu prawa i ciążące na nim obowiązki.
Przed podpisaniem pierwszej umowy, studenci powinni gruntownie poznać przepisy zawarte w Kodeksie pracy, który określa prawa osób zatrudnionych oraz obowiązki pracodawców. Znajomość zasad dotyczących dni wolnych, sposobu rozliczania nadgodzin oraz warunków, na jakich można zakończyć umowę, umożliwia świadome działanie w nowym środowisku. Zawsze upewnij się, że rozumiesz mechanizmy obliczania urlopu oraz metody rozliczania nieobecności spowodowanych chorobą. Konieczne jest również zapoznanie się z normami czasu pracy oraz ustalonymi stawkami wynagrodzenia za godzinę.
W przypadku jakichkolwiek niejasności, warto skorzystać z pomocy pracowników uczelnianego biura karier, którzy są na bieżąco z regulacjami prawa pracy i mogą udzielić konkretnego wsparcia w trakcie analizowania zapisów umowy. Dzięki zdobyciu wiedzy o obowiązujących przepisach, można świadomie pokierować swoją karierą zawodową i zmniejszyć ryzyko pojawienia się ewentualnych komplikacji.
Wśród dostępnych form zatrudnienia, umowa o pracę niezmiennie cieszy się największą popularnością, oferując pracownikom stabilizację zawodową, precyzyjnie określony wymiar czasu pracy, gwarancję regularnego wynagrodzenia oraz dostęp do szerokiego spektrum świadczeń socjalnych. Tego rodzaju kontrakt jest szczególnie ceniony przez osoby, które priorytetowo traktują pewność zatrudnienia i możliwość planowania swojej aktywności zawodowej, choć wiąże się to z pewnym ograniczeniem swobody w dysponowaniu własnym czasem.
Istnieją także alternatywne formy współpracy, do których należą umowy cywilnoprawne – na przykład umowa zlecenie. Praca na zleceniu charakteryzuje się wynagrodzeniem, wypłacanym za wykonanie określonych czynności, a nie za sam fakt pozostawania w dyspozycji pracodawcy. Taka forma zatrudnienia jest szczególnie atrakcyjna dla studentów, którzy starają się pogodzić naukę z pracą. Należy pamiętać o tym, że – w odróżnieniu od umowy o pracę – zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia nie gwarantuje studentowi prawa do płatnego urlopu oraz nie zapewnia mu tak zaawansowanej ochrony w sytuacji rozwiązania umowy przez zleceniodawcę.
W przypadku realizacji projektów o charakterze artystycznym lub innowacyjnym, powszechnie stosowaną formą zatrudnienia jest umowa o dzieło, w której wysokość wynagrodzenia jest bezpośrednio związana z osiągnięciem konkretnego, wcześniej zdefiniowanego rezultatu. Warto podkreślić, że osoby, które wykonują pracę na podstawie tej umowy, są zobowiązane do samodzielnego zabezpieczenia kwestii ubezpieczeniowych i socjalnych.
Wybór formy zatrudnienia ma ogromny wpływ na to, jak student będzie w stanie połączyć obowiązki akademickie z życiem zawodowym. Umowa o pracę charakteryzuje się stabilnością zatrudnienia, obejmuje kompleksowe ubezpieczenia zdrowotne i społeczne, gwarantuje prawo do płatnego urlopu oraz zapewnia wsparcie w przypadku choroby. Natomiast umowy cywilnoprawne, choć nie zapewniają tak rozbudowanej ochrony, mogą oferować wyższe wynagrodzenie "na rękę" i większą elastyczność w organizacji pracy.
W procesie podejmowania decyzji warto rozważyć, jakie czynniki mają dla nas największe znaczenie – stabilna praca z zabezpieczeniem w sferze socjalnej, czy może możliwość elastycznego kształtowania swojego czasu pracy i perspektywa wyższych zarobków.
W ofertach pracy często pojawiają się rozmaite świadczenia, które mają za zadanie przyciągnąć młodych kandydatów. Jak wynika z badania „Studenci na rynku pracy”, przeprowadzonego w ramach Programu Kariera Polskiej Rady Biznesu, najczęściej pożądanymi przez studentów benefitami są: zapewnienie pakietu prywatnej opieki zdrowotnej (wskazane przez 29% uczestników badania), możliwość korzystania z karnetu sportowego (25%) oraz dofinansowanie udziału w kursach i szkoleniach (23%).
Coraz większe uznanie zdobywają propozycje zatrudnienia umożliwiające samodzielne ustalenie grafiku pracy, pracę zdalną oraz wyjazdy służbowe za granicę. Dodatkowo, wszelkie formy uatrakcyjnienia środowiska pracy, takie jak strefy relaksu, spotkania integracyjne dla pracowników czy też bezpłatne wejściówki na wydarzenia kulturalne, pozytywnie oddziałują na samopoczucie pracowników i pomagają w utrzymaniu odpowiedniego balansu pomiędzy obowiązkami zawodowymi i życiem osobistym.
Otrzymanie pierwszej w życiu wypłaty za pracę jest przeżyciem, które na długo pozostaje w pamięci. Sposoby naliczania wynagrodzenia oraz regularność przekazywania środków finansowych są bezpośrednio powiązane z formą zawartej umowy oraz indywidualnymi ustaleniami pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. W większości sytuacji, wypłata wynagrodzenia następuje w cyklu miesięcznym, jednakże w przypadku umów o charakterze cywilnoprawnym, powszechnie stosuje się rozliczanie oparte o stawkę za każdą przepracowaną godzinę. Dzięki temu pracownicy mają szansę na otrzymywanie płatności w cyklach tygodniowych lub po zakończeniu danego zlecenia.
Współczesne realia rynku pracy pokazują, że wypłata wynagrodzenia w gotówce jest coraz mniej popularna, a pensja najczęściej trafia bezpośrednio na konto bankowe pracownika. Dlatego przed podjęciem pierwszej pracy warto odwiedzić bank i otworzyć własne konto osobiste. Wiele banków ma w swojej ofercie specjalne konta przeznaczone dla młodzieży oraz młodych dorosłych, którzy nie ukończyli 26 lat. Przy podejmowaniu decyzji dotyczącej wyboru konkretnego rachunku należy uwzględnić przede wszystkim: wysokość opłat związanych z prowadzeniem konta, użytkowaniem kart płatniczych, możliwość darmowych wypłat z bankomatów krajowych i zagranicznych, a także koszty związane z wykonywaniem przelewów przez internet lub aplikacje mobilne.
Aby ułatwić sobie dokonanie trafnej decyzji, warto regularnie śledzić aktualne rankingi kont bankowych przeznaczonych dla młodych. Takie zestawienie można znaleźć na przykład pod tym adresem: https://finanse.rankomat.pl/konta/dla-mlodych/.
Dla wielu młodych osób, rozpoczęcie pierwszej pracy stanowi punkt zwrotny, kiedy to zaczynają na poważnie zajmować się kwestiami finansowymi. Studenci wkraczają w etap, w którym uczą się odpowiedzialnego gospodarowania pieniędzmi i tworzenia rezerw finansowych na przyszłość. Poza tradycyjnymi formami oszczędzania, jak odkładanie pieniędzy na koncie, część z nich decyduje się na lokaty oszczędnościowe, obligacje skarbowe lub fundusze inwestycyjne, chroniąc w ten sposób swoje oszczędności przed inflacją. Decydując się na konkretną lokatę oszczędnościową, warto zwrócić uwagę na następujące aspekty:
Podczas podejmowania decyzji pomocny będzie kalkulator zysku z lokaty, który można znaleźć tutaj: https://finanse.rankomat.pl/oszczedzanie/kalkulator-lokat/. Dzięki niemu można szybko obliczyć potencjalne zyski i wybrać najkorzystniejszą ofertę.
Zanim studenci rozpoczną płatne zatrudnienie, często decydują się na odbycie praktyk lub stażu. Choć nie przynoszą one bezpośrednich dochodów, to umożliwiają poznanie specyfiki różnych zawodów i nabycie pierwszych doświadczeń w środowisku pracy. Pierwsze zetknięcie z profesjonalnym otoczeniem pozwala określić, czy wybrany kierunek studiów na pewno odpowiada naszym zainteresowaniom.
Praktyki i staże umożliwiają rozwijanie umiejętności współpracy, zarządzania czasem oraz zasobami. Doświadczenie zdobyte podczas stażu jest często doceniane przez potencjalnych pracodawców, szczególnie gdy w CV zawarto konkretne informacje o zakresie obowiązków i zdobytych osiągnięciach. Udział w praktykach pomaga również nawiązać wartościowe kontakty, które mogą otworzyć drzwi do przyszłych możliwości zawodowych.
Studenci, którzy odbyli nawet krótkie praktyki, zyskują przewagę podczas rozmów z rekruterami. Doświadczenie zdobyte podczas stażu pozwala im odwoływać się do konkretnych przykładów wykonanych zadań, co znacznie ułatwia komunikację podczas rozmów kwalifikacyjnych.
Dzięki poznaniu mechanizmów funkcjonowania przedsiębiorstwa, można ocenić, które procedury sprzyjają efektywnemu osiąganiu zamierzonych rezultatów. Praktyki zawodowe pozwalają także na zdobycie wiedzy o tym, jak działa rynek pracy, co z kolei ułatwia podejmowanie lepszych decyzji dotyczących kariery po ukończeniu studiów. Wniesienie nowej perspektywy i energii przez osobę odbywającą praktyki często stymuluje rozwój firmy, a zaangażowanie wykazane przez młodego specjalistę może skutkować propozycją zatrudnienia na stałe.
Rozpoczęcie pierwszej pracy stanowi istotny moment w życiu młodego człowieka. Przed podjęciem zatrudnienia przeanalizuj dokładnie formę kontraktu, zapoznaj się z przepisami prawa pracy oraz zasadami rozliczania wynagrodzenia i organizacji czasu pracy. Takie przygotowanie zwiększa poczucie pewności i bezpieczeństwa w nowym miejscu.
Doświadczenie, zdobyte podczas praktyk lub stażu, sprzyja rozwojowi umiejętności zawodowych i budowaniu sieci kontaktów, wywierając tym samym korzystny wpływ na dalszy rozwój kariery. Studenci, którzy już na starcie swojej ścieżki zawodowej podejmują przemyślane decyzje, zyskują atut, który może okazać się pomocny w osiągnięciu sukcesu zawodowego.
Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny
English
